چهل خونه
آیا از عناصر غذایی گیاهان چیزی به گوش‌تان خورده است؟ آیا می‌دانید عامل اصلی رشد و بقای گیاهان عناصر غذایی گیاهان هستند؟
یکی از عواملی که برای رشد گیاهان ضروری است وجود “عنصر” یا “عناصر غذایی” گوناگون است. ۱۶ عنصر غذایی حیاتی برای رشد گیاهان لازم است که هیچ کدام را نمی شود نادیده گرفت اما وجود بعضی از این عناصر غذایی برای رشد گیاه دارای اولویت است از این رو این عناصر غذایی را به ۳ دسته عناصر اولیه یا پرمصرف، عناصر غذایی میان منصرف و عناصر غذایی کم مصرف تقسیم بندی می شوند. همراه با چهل خونه باشید برای معرفی و نقش هر یک از عناصر غذایی گیاهان.
عناصر غذایی اولیه یا پرمصرف گیاهان
عناصر غذایی اولیه یا پرمصرف که از آن به عنوان ماکروالمنت هم یاد می شود شامل ۳ عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. این ۳ عنصر بیشترین نقش را در برنامه غذایی گیاه برای رشد ایفا می کنند.
نیتروژن (N):
نقش نیتروژن در رشد گیاه شامل موارد زیر است:
- در ساخته شدن آمینو اسیدها به عنوان سازنده پروتئین ها
- در فرایند تقسیم سلولی برای رشد گیاه
- کمک به ساخت کربوهیدرات ها
- اثر مستقیم در فتوسنتز
- به عنوان بخشی از ویتامین ها
- اثرگذاری بر واکنش های انرژی زا
فسفر (P):
نقش عنصر فسفر به عنوان یکی از عناصر پرمصرف گیاه شامل موارد زیر است:
- تاثیر در فتوسنتز و تقسیم سلولی
- تسریع در تشکیل و رشد ریشه ها
- بهبود کیفیت دانه ها، سبزی ها و میوه ها
- تسریع در رسیدن میوه ها
- افزایش مقاومت گیاه در شرایط سخت سرد زمستان
پتاسیم (K):
نقش پتاسیم در برنامه غذایی گیاه شامل موارد زیر است:
- سوخت و ساز کربوهیدات ها و و شکستن نشاسته
- افزایش فتوسنتز
- تاثیر در ساخت پروتئین
- نقش مهم در تشکیل میوه
- افزایش مقاومت گیاه نسبت به بیماری و سرما
- افزایش کیفیت دانه ها و میوه ها
- فعال سازی و کنترل آنزیم ها
- اثرگذاری بیشتر در استفاده از آب
عناصر غذایی میان مصرف گیاهان
عناصر غذایی میان مصرف گیاهان را گوگرد، منیزیم و کلسیم تشکیل می دهد. این عناصر نسبت به عناصر اولیه کمتر مورد نیاز گیاهان است.
منیزیم (Mg):
از نقش های منیزیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت سبزینه (کلروفیل)
- فعال کننده آنزیم ها
- بهبود جابجایی فسفر
- جذب آهن بیشتر توسط گیاه
- تسریع در رسیدن میوه ها
کلسیم (Ca):
کلسیم به عنوان عنصر غذایی میان مصرف نقش های زیر را بازی می کند:
- تشکیل و تقسیم سلولی
- سوخت و ساز نیتروژن
- کمک به جابجایی فتوسنتز از برگ ها به میوه ها
- افزایش تشکیل میوه ها
- افزایش فعالیت های میکروبی
- از عناصر غذایی ضروری برای بزرگ شدن مغز بادام زمینی
گوگرد (S):
کارکردهای عنصر گوگرد در گیاه شامل موارد زیر است:
- تشکیل سبزینه (کلروفیل)
- تشکیل دانه
- بخشی از اسیدهای آمینه
- توسعه آنزیم ها و ویتامین ها
- افزایش تشکیل گره در خانواده لگوم ها
عناصر غذایی کم مصرف گیاهان
عناصر غذایی کم مصرف یا ریزمغذی که از آن به عنوان میکروالمنت ها نیز یاد می شود شامل عناصر آهن، منگنز، مس، کلر، مولیبدن، روی و بور است. این عناصر درست است که به مقدار کمی در برنامه غذایی گیاهان استفاده می شود ولی استفاده از این عناصر هرچند به مقدار کم برای تولید محصولی سودآور به اندازه بقیه عناصر مهم است.
آهن (Fe):
از نقش های آهن در برنامه غذایی گیاه می توان موارد زیر را نام برد:
- افزایش تشکیل سبزینه
- حامل اکسیژن
- تقسیم سلولی و رشد
روی (Zn):
روی یا زینک به عنوان یکی از عناصر غذایی کم مصرف در برنامه غذایی گیاه کارکردهای زیر را دارد:
- تشکیل دانه
- تشکیل نشاسته
- تشکیل کربوهیدرات
- ساخت هورمون ها و آنزیم ها
- ساخت سبزینه
مس (Cu):
از نقش های مس می توان گفت:
- نقش اصلی در فرایند فتوسنتز و بازتولید
- کتالیزور فرایندهای گیاهی
- بهبود دهنده مزه، کیفیت و خوشرنگی میوه ها
- اثر غیرمستقیم در ساخت سبزینه
منگنز (Mn):
منگز به عنوان یک عنصر غذایی کم مصرف گیاه نقش های زیر را ایفا می کند:
- ساخت سبزینه
- بخشی از سیستم آنزیمی
- در دسترس قرار گرفتن فسفر و کلسیم
کلر (Cl):
۲ نقش کلر عبارت است از:
- دخالت در جذب فسفر
- تنظیم کردن زود رسیدن بعضی از غلات در بعض از خاک ها
مولیبدن (Mo):
از نقش های مولیبدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تبدیل نیترات به آمونیوم
- تبدیل فسفات به فسفات ارگانیک
- تشکیل گره در لگومها
بور (B):
بور به عنوان یکی از عنصرهای غذایی کم مصرف در برنامه غذایی گیاه نقش های زیر را ایفا می کند:
- تشکیل دانه و دیواره سلولی
- زود رسی گیاه
- جایجایی شکر
در بالا به معرفی و توضیح نقش ۱۳ عنصر غذایی گیاهان اشاره کردیم. ۳ عنصر باقی مانده از ۱۶ عنصر غذایی را عناصر کربن، هیدروژن و اکسیژن تشکیل می دهند که گیاه این ۳ عنصر را از هوا و آب دریافت می کند.
برای دسترسی و خواندن کلیه مقالات مرتبط با گل و گیاهان آپارتمانی کافیست به بخش گل خونه سایت چهل خونه مراجعه کنید.
